بعُد سوم (آرمان نامه ارد بزرگ) فرگرد *اندیشه*

از زندگی هر آنچه لیاقتش را داریم به ما میرسد نه آنچه که آرزویش را داریم

● بعُد سوم آرمان نامه اُرد بزرگ●
● فرگرد اندیشه ●
والاترین« اندیشه» اندیشه ای ست که قادر باشد بردیگر اندیشه های جاری در زندگی مردم اثر منطقی گذاشته واندیشه ای برتر باشد تا در فکر اندیشمندان ودر اندیشه همگانی تحولّی را ایجاد نماید .
ما انسانها به چه اندیشه میکنیم چه افکاری را در درون خود زیر ورو میکنیم با کدامین دیدگاهی دنیا را نگریسته باکدامین تفسیری آنرا برخود معنا میکنیم تا کجای افکار درست تفکر میکنیم وآیا دهن ما در راه درستی گام برمیدارد آیا بدرستی اندیشه های خود اطمینان داریم آیا دید روشنی بر زندگی داشته وداریم .آیا اندیشه های ما الگوئی دارد ویا اینکه تمامی آنچه در ذهن وفکر وروح ودل ما میکذرد تنها براساس احساس ماست یا تربیت ما یا اینکه شکل آموزش خانوادگی واجتماعی ما ؟مامی این سوالات از جمله سوالاتی ست که انیان میبایست برای خود جوابی بر آن داشته باشد وبداند که ازکدامین منبع ریشه ی افکار خود را گرفته یا دوست دارد چه منبعی را برای شکل ذهنی خود بکار بگیرد کگروهی علوم منطق وفلسفه را انتخاب کرده ویکی از هراز شاخه ی این علوم برای ایشان جلب توجه کرده وبا آن تفکر واندیشه خود را پیش میبرند عده ای دنیا را ازنگاه خشک تری می بینند چون ریاضیدانان و علومی نظیر این تعدادی به دنیای فکری جامعه واندیشه های همگانی خو کرده ونیازی در پرورش شخصی نمیبینند چراکه در جواب دادن بدنیای اجتماعی خود آنچه را آموخته اند کافی ومناسب میدانند و برخی به چون وچرا همه چیز از دیدگاه های مختلف پرداخته مایلند جنبه های علمی مختلفی را در دست داشته باشند که زمانی که به هریک ازاین علوم نیاز پیدا میکنند قادر باشند از اگاهی های همان علم در آن زمینه استفاده نمایند .
____ مبهوت شعری از: « حمید مصدق »____
در این جهان چون برهوت مبهوت
آه ای پدر مگر
گندم چهقدر شیرین بود ؟
و سیب سرخ وسوسه حوا را
در دامن فریب چرا افکند ؟
نفرین به دیو وسوسه
نفرین به هوشیاری
آری عقاب شیطان را
من در بهشا دیدم
و نیز رنج آدم و حوا را
دراین زمین زندان
و رنج جاودانه انسان
دیدم مرا
این غرق در ملال
دیو محیط من این دوی اضطراب
می کاهد از درون چو چناران دیرسال
ناگه
مشام جان را
از باغ عشق رایح ای مست می کند
گفتی که باغ عشق بهشت است
در باغ عشق او
از پله های مرمر
با قامتی بلندتر از افرا
می آمد
و عطر روحپرور اندامش
ذرات نور را
در شور و شوق و وسوسه می آورد
دیدم که دستهای سپیدش
انبوه گیسوان سیاهش را
آشفته می کند
دیدم که انعطاف نگاهش
پرواز پاک چلچله ها بود
ناگاه دیدگان چو گشودم
چه وحشتی
دیدم فریب بود فروپوش دهشتی
دیدم که با تمام ظرافت او
ازهم گسیخت
ریخت فروریخت
هیچ شد
چه خوابهای نغز طلایی را
پنداشتم
نقش حقیقتی ست
چه جامه های فاخر
بر قامت بلند تمنا
در هاله های رویا
بردوخته
چه شعله های سرکش
در باغهای پندار افروخته
چه صادقانه و معصوم
در شعلههای سرکش آن عشق
سوخته بودم
_____ شعر از: « حمید مصدق »______
اینگونه افراد وهمچنین اشخاصی که بهرشکل علوم وپایه های علمی را برای تفکر خویش را انتخاب کرده اند بی شک از افراد ساده وعامی جامعه نیستند وگروه اندیشمندانی هستند که چه در مقام های فکری بالا خود را رساند وجایگاهی برای خوددر جامعه ودر دنیا به ثبت برسانند چه درسطح عامی خودرا میان عوام نگاهداشته اما بگونه ای دیگر تفکر کنند که استادین و دانشجویان وافرادی با اندیشه های پرورش یافته از این جمله اند که این گروه نیز تعدادی خود را به ماقم بالا رسانیده وخود را مشخص ومجزا میکنند عده ای درسطح استادی ومدرس بودن خود عمری از دانش خویش بهره گرفته ودیگران را آموزش میدهند که در هرشکل این هدف نیز ارزشمند است وقابل احترام ودر کل این دوگروه ازافرادی هستند که جوامع دنیا را رو به رشد وپیشرفت برده یا حداقل افکار واندیشه ی آنان بر پیرامون آنان اثری مثبت نهاده و ارزشمند است وحضور و وجود ایشان بر هرکه وهرچه در اطراف این گروه باشد تاثیر داشته .
____ « هلال ماه» از : ف.شیدا ______
باز شب دیگری ماه ِ دلم جان گرفت
«آن » مَه کامل شد ُو «این دل سوزان» گرفت
لحظه ی سبزِ دعا... قصهء عشق و وفا
او که در این لحظه ها ،وعده و پیمان گرفت
من به چه سان بگذرم زینهمه دلدادگی
او که ز ره آمد ُو سینه چه حرمان گرفت
حسرتِ دیدارِ او.... لحظه ی شوق وصال
عقل مرا او زمن ... این دم حیران گرفت
من به چه شوقی روم زین شب غم بی امید
او که ز ره آمد ُو قلب ِ من , آسان گرفت
او شده در چشمِ من... همچو خدا ی زمین
وای خداوند من ... او ز من ایمان گرفت
او زمن ایمان گرفت
جمعه 7 دیماه ۱۳۸۶
_____ سروده ی : فرزانه شیدا _____
حضور این گروه ها نیز, بتدریج مردم عامی, تفاوتهای فکری میان خود رابا این گروه احساس میکند ودرمی یابند که ایشان پله وپلکانی در اندیشه وعملکرده بالاتر از مردم عام ایستاده اند . از آن جهت که طرز فکر واندیشه این دوگروه متضاد با جامعه ی عام ودنیای ساده شهری وکشوری مردمیست که زیستن را به معنای زندگی کردن در شبانه روز ورسیدن به خواسته ای عادی زندگی میدانند در فرگردهای آرمان نامه ی ارد بزرگ همواره اشاره به آدمیانی شده اند که ازاین گروهند ودسته ی اندیشمندان جوامع را تشکیل میدهند که دراصل دنیا وقدرت دنیوی وقدرت فکری وحتی اجتماعی دنیا در دست ایشان است خواه درلباس کاشفی ومخترعی باشد خواه در دست اهل قلمی ویا در جایگاههای سیاسی واجتماعی کشوری وبسیار دیگر از سازمانهای بزرگ دنیا که ایشان بنوعی وبه شکلی مدیر گرداننده یا اثر گزار برآن هستند
ــــــ بانوی شب از ف.شیدا ــــــ
بر واژه ها چنگ میزنم
و دلم ، دلم بر آفتاب میسوزد
که مرا بر پرتو خویش باز میخواند
و من ... آه ... من ...
در سایه های ناماندگار
هنوز بخود می پیچم ، می پیچم
و کلام عشق محو تر از همیشه
آفتاب را فریب میدهد
در درخشش شیشه ی شکسته خویش
این میان تصویر قلب شکسته ام
درخششی دیگر دارد
بر چهره شیشه ای عشق
و سنگی در کنار آن
آری بخند....
آفتاب برای من نبود
نه مگر برای
به رخ کشیدن تصویر شکسته ی دلم
بر شیشه تکه تکه ی عشقی نابسامان
اما بانوی شب بودن نیز
عالمی دارد
حتی اگر شکسته دلی
بیش نباشم
و فراموش شده ای
در دیدگان آبی خورشید گون عشقم
و غمزده ای
از نگاه خورشید افتاده
بانوی شب بودن نیز عالمی دارد
حتی اگه همه شب آسمان آبیم
نوری از حضور عشق نداشته باشد
و شهاب گونه
به مرگ نزدیک گردم
حتی اگر هرگز باز نیاید
و هرگز باز نپذیرم شکسته دل را
دوباره عاشقی کردن
بانوی شب بودن نیز عالمی دارد
حتی در تنهائی که
آه چرا کتمان کنم
همیشه بانوی تنهای شب بوده ام
همین
و گم شده در دروغ
دلباخته بر خیال
همیشه بانوی شب بوده ام!!
¤¤¤ ف . شیدا - چهارشنبه 21 فروردین1387¤¤¤
دراین میان اندیشه هائی هستند که در درون فکر« آدمی » جایگزین میگردند که اینگونه اندیشه ها همواره قادر است سازنده عوامل وعملکرده ها وعکس ا لعملهائی در زندگی آدمی باشد و در زندگی ما عامل رخ دادها وفرایند های بسیاری میگردد که در شکل وفرم زندگی انسان گاه تغییرات اساسی بوجود میاورد واندیشه ای در صدر تمامی افکار ما میشوند فکر وششکلی از تفکر که در نوع خود میتواند تمتامی اندیشه وذهن آدمی را بخویش مشغول ساخته ودرسرنوشت آدمی تغییراتی را ایجاد کند که تا دیروز شاید در باور خویش نیز نمیدیدیم که اینگونه مسیر زندگی خود را تغییر داده یا سازگار با راهی جدید کنیم که تحولی در تمامی اندیشه وذهن وعملکرد وحتی روزمره گی ما داشته باشد واینگونه افکار واندیشه ها گاه میتواند تا پای مرگ مخرب باشد وگاه نجات دهنده ی روح آدمی وگاه پیشتوانه هدفهای زندگی وحامی تلاش در راه پیشبرد اهداف وآرزوها لذا میبایست همواره به اندیشه هائی که پیرامون ماست دقت کافی داشته باشیم وخود را درگیر تفکراتی دنکنیم که مارا از مسیر اصلی اهداف درست ما بدور میدارد مبادا که به خطا رفته وآنچه را که داشته ایم نیز از دست بدهیم یا در مسیری بیافتیم که بازگشت از آن برای من با سهولت مقدور نباشد یا اسیر انسانهائی شویم که عمدا چنین مسیری را در سر راه دیگر آدمیان قفرار میدهند وارا در پندار. اندیشه خویش طعمه ی خوبی می بیینند که توسط او به اهداف شخصی خود دست یابند در نتیجه اتنخاب انواع اندیشه های تازه ای که در راه ما قرار میگیرد وفکر .ذهن مارا مشغول میدارد بسیار مهم است که از کدامین ریشه ومسلک ومرام وتفکری برخاسته اند وآیا تبعیت از آن بسوی روشنائیست یا آدمی را به یساهی دنیائی میکشد که حتی درآن خود را نیز از خاطره برده وتماتمی اهداف خویش را نیز از کف میدهیم ودرنهایت در وادی « چه کنم » اسیر راههایی شویم که نه قدرت بازگشت از آن را داشته باشیم نه حتی فرصت بازگشت ونه بدانیم چگونه باز گردیم این است که همواره می بایست با اندیشه های جدید بشدت مراقب بود وهرگز بدون دریافتن ریشه ومنبع آن دل به تفکری نبندیم که در راه ما بیش از آنکه سودمند باشد منحرف کننده ی افکار واقعی وحقیقی آدمی باشند دراین راستا میتوان ایرنا نیز گفت که بسیار راحت میشو.ددر کادو پیچی واژه های زیبا زشت ترین کلام را زیبا جلوه دادوبدترین مقصود رابه رنگ خوبیها به مردم تحویل داده واز آن سود برد براحتی میسر است که تفسیری به بیراهه ها راه برد وسخنی وایده ای وفکری بمانند باغ بهشتی در زمین شادی بخش ومسرور دهئده باشد وبراستی باعث جلای فکر روح آدمی شود .
ــــــــــ سروده ی: « فریدون مشیری
نه غار کهف
نه خواب قرون
چه میبینم ؟
به چشم هم زدنی روزگار برگشته است
به قول پیر سمرقند
همه زمانه دگر گشته است
چگونه پخنه خاک
که ذره ذره آب و هوا و خورشیدش
چو قطره قطره خون در وجود من جاری است
چنین به دیده من ناشناس می اید ؟
میان اینهمه مردم میان اینهمه چشم
رها به غربت مطلق
رها به حیرت محض
یکی به قصه خود آشنا نمی بینم
کسی نگاهم را
چون پیشتر نمی خواند
کسی زبانم را
چون پیشتر نمی داند
ز یکدیگر همه بیگانه وار می گذریم
به یکدیگر همه بیگانه وار می نگریم
همه زمانه دگر گشته است
من آنچه از دیوار
به یاد می آرم
صف صفای صنوبرهاست
بلوغ شعله ور سرخ سبز نسترن است
شکفته در نفس تازه سپیده دمان
درست گویی جانی به صد هزار دهان
نگاه در نگه آفتاب می خندد
نه برج آهن و سیمان
نه اوج آجر و سنگ
که راه بر گذر آفتاب می بندد
من آنچه از لبخند
به خاطرم ماندهاست
شکوه کوکبه دوستی است بر رخ دوست
صلای عشق دو جان است و اهتزاز دو روح
نه خون گرفته شیاری ز سیلی شمشیر
نه جای بوسه تیر
من آنچه از آتش
به خاطرم باقی است
فروغ مشعل همواره تاب زرتشت است
شراب روشن خورشید و
گونه ساقی است
سرود حافظ و جوش درون مولانا ست
خروش فردوسی است
نه انفجار فجیعی که شعله سیال
به لحظه ای بدن صد هزار انسان را
بدل کند به زغال
همه زمانه دگر گشته است
نه آفتاب حقیقت
نه پرتو ایمان
فروغ راستی از خاک رخت بربسته است
و ‌آدمی افسوس
به جای آنکه دلی را ز خاک بردارد
به قتل ماه کمر بسته است
نه غار کهف
نه خواب قرون چه فاتاده ست ؟
یکی یه پرسش بی پاسخم جواب دهد
یکی پیام مرا
ازین قلمرو ظلمت به آفتاب دهد
که در زمین که اسیر سیاهکاریهاست
و قلب ها دگر از آشتی گریزان است
هنوز رهگذری خسته را تواند دید
که با هزار امید
چراغ در کف
در جستجوی انسان است
ـــــــــــ سروده ی: « فریدون مشیری*
براساس آنچه تاکنون گفته شد ما میبایست وقتی به سخنی وایده ای وافکاری برخورد میکنیم گوینده وارائه دهندذه ی آن اندیشه را نیز بطور کامل بررسی کینم وببینیم آیا او در زندگی خود درعملکردهای زندگی خود در تجربه های زندگی خود همان هست که ادعا میکند یا خودرا شناسانده است یبا تنها قالبی درجسمی زیباست که روح در اون خود نیز تبعیت از گفتار خویش نمیکند وایا براستی ادم موفق هست یا تنها ازاو رحف شنیده ایم که چیشت وکیست وتحقیقوبررسی درشخصیت وزندگی او بهترین چاره راه ماست که بدانیم ازچه کسی چه ایده ای را باید برداشت کرده بر افکار خودداضافه کنیم.
______« خلوت عشق» ______

ترک دل را گر کنم در زندگی
دفتر قلبم تهی گردد تهی

شعر معبودم گریزد از دلم
ره نیابم بعد از این در هر رهی

گم شوم در لحظه های روزگار
گیج وسرگردان ... نمیگیرم قرار

خلوتم خالی شود از عشق او
از نیایش بر در پروردگار

همچو درویشم به کنج شاعری
بر لبم نام محمد(ص) ... یا علی(ع)

خلوتم را میبرم تا اوج ...ذن...!
بال بگشایم به پرواز و پری

آسمانم آبی و مهد خداست
سینه ام آبی به رنگ کبریاست

اندرین خلوت منم با شعر خویش
روزگارم از همه مردم جداست

کس به عرفانش نمیفهمد مرا
یا دل «شیدا » به عرفان خدا

گر بگویم در دلم چون وچراست
در نمییابد دل ِ« فرزانه» را

من به «شیدائی »خود دل بسته ام
این چنین شاید دلی وارسته ام

در تواضع سر بدامان خدا
اینچنین با مهر او پیوسته ام
چهارشنبه 13 دی1385
____از : (ف.شیدا) ______
برای مثال «عشق» درزندگی آدمی میتواند بطور گشترده ای تغییر دهنده ی ذهن و فکر آدمی باشد بگونه ای که انسان بههرچه وهرچیز که عشق میوزرد چون عشق به خداوند وخلقت او , میتواند آنچنان آدمی را به خویش مشغول سازد که تمامی فکر ودهن آدمی معطوف به آن شده وتمامی ریشه های فکری انسان را تحت اختیار وتسلط خود بگیرد ودراین راه نیز می بایست به روشنی راه رفتن را پیش گرفت که گاه به نام خداوند نیز بدورغ میشود به خطا وبه گمراهی رفت ودر سیاهی های ذهن کسانی گم شد که به نام او دشمن اندیشه ی آدمی بوده ودر درون خود به اهداف دیگری را دنبال میکنند که با یاری گرفتن از عشق آدمی به خداوند بره جسته وبا کلامی زیبا انیان را به بیراهه های فکری میکشند بگونه ای که بناگاه متوجه میشویم که راه شطان را در خطا پیموده ایم وهرگز در مسیر اصلی ودرستی نبوده ایم اینجاست که اگر ذهنی بیدارو هشیار باشد کمتر دچار اینگونه دامها میگردد وکتر به بیراهه های ادمیانی خواهد رفت که در پی انسانهای سادته دل عاشقی میگردند که در جستجوی خویش ودرنهایت خداوندگار خویش همواره غرق سوالندد واینان نیز این سوالات را به زیبائی پاسجگو خواهند بود اما نه د راه خیر که شر وجود وحضور وسخن آنان زمانیبرانسان ثابت میگردد که زیان وآسیب رسیده وطعم تلخ آنرا چشیده باشیم لذا برای انکه آدمی در زندگی خود اندیشه های درستی را پیگیری کند دردرجه اول به رشد فکری نیازمند است به شناخت خوب وبد واقعی زندگی اندیشه های همگانی مثبت ونگاه به اندیشه های والا ومنطقی که دارای ریشه ها وپایه های درست بوده وبر اشخاص دیگر نیز سود معنوی وفکری بخشیده است دراینصورت است که انسان میتواند با شناخت در راه اندیشه های نوین نیز گامبرداشته وبا دقت نظر ونگاه به الگوی بیان کننده آن ایده ونظر واندیشه دریابد که ایا براستی راه او به انتهائی رسیده است که دنباله روئی را باخود همراه کند ویا اورا به راه خویش بخواند یاخیر .در انتها واتمام وختم کلام باز باین نتیجه میرسیم که هیچ چیز برای انسان بهتر ازپرورش فکر ودرون خود نیست تا بتواند آگاهانه خود را در زندگی بالا کشیده وبا روشنفکری دید ونگاه بسوی گامهای بعدی رهنمون شود با این ثبات عقیده واین راحتی خیال که مطمئن باشد به بیراهه نخواهد رسید وبن بستی در سر راه اندیشه او یافت نخواهد شد آنگاه است که انسان میتواند حتی خود بوجود آورنده افکار واندیشه های جدید باشد که دیگران را نیز مجذوب نوع تفکر ونکاه خویش گرداند وخود نیز به جمع اندیشمندانی بپیوندد که آگاهی از افکار آنان دراو نیز دیدگاهی روشن تر را بوجود آورده تا بتواند بهتر ببیند فکر کن وبه دید دیگری زندگانی را ببیند نگاهی که لازمه ی رشد فکریست ولازمه ی آنکه انسان را هه اهداف زندگی خوئد برساند پس درتمامی فرگردها ما همواره به یکنتیجه ی کلی رسیده ایم وآن اینکه « فکر ودهن خود را پرورش داده وبر دانش خویش بیافزائیم » تا قادر باشیم جهانی بهتر دنیائیمطلوب تر واحساسی زیباتر به زندکی داشته وبه اهداف خود بهتر دست یافته ارزوها ی زندگی خود را از رویا به حقیقت مبدل کینم تا همانگونه که در آغاز اسین فرگرد گفتیم لیاقت بدست آوردن ودست یافتن به ارزوهای خود را داشتنه باشیم وبتوانیم یکی یک آن را برآورده نمائیم وحس رضایت دراز خویش را درخود پرورش دهیم رضایتی که مبنی بر درستی کردار ورفتا وپندار ما داشته باشد وبداینم در بیراهه نیستیم وبه مبدا اولیه خود یعنی خداوند وبه پاکی او وروح بزرگ او نزدیک میشویم تا خویشتن را بدرستی شناخته وپیدا کنیم وچون اینگونه ازخود راضی باشیم در راه واهدافی گام خواهیم نهاد که پیروزی مثبتی را نیز به همراه خواهد داشت وباعث شرمساری ما ازخود نخواهد بود وسربلندی انسان را نیز به همراه خواهد داشت همراه با رضای خداوند ی که خود خواهان این است که اول ازهرچیز به بخود پرداخته وخود ساخته ای باشیم که قادر باشدجهان پیرامون خویش را نیز درخدمت بشری چه با اعمال چه باافکار خویش بسازد با آرزوی اینکه شاهد این باشیم که جهانی مملو وسرشار از انسانهائی را صاحب هستیم که وجودد هریک روشنی بخش وسازنده ی جهان ماست وخود نیز یکی از انهمه باشیم
____________________
اندیشه پروازگر است جایی فرودش آوریم که زیبایی خانه دارد . ارد بزرگ
آدمی تنها زمانی دربند رویدادهای روزمره نخواهد شد که در اندیشه ایی فراتر از آنها در حال پرواز باشد . ارد بزرگ
پایان فرگرد اندیشه _____
¤¤¤ نویسنده: فرزانه شیدا¤¤¤

---

فرزانه شیدا شاعر و پژوهشگر ایرانی متولد 1340 و مقیم شهر اسلو در کشور نروژ است . سروده های او سرشار از احساسات پاک و زیبای یک بانوی ایرانی ست .

در ایران هم میهنان او را با بررسی اندیشه های ارد بزرگ (Orod Bozorg) می شناسند . بررسی های عمیق او بر اندیشه های یک فیلسوف بسیار خواندنی و آموزنده است .
فرزانه شیدا با نگاهی روان شناختی و گاها جامعه شناسانه افکار و نظریات ارد بزرگ را مورد پژوهش قرار می دهد .
کتاب یازده جلدی ((بعد سوم آرمان نامه)) حاصل سالها پژوهش اوست .

تسلط فرزانه شیدا بر ادبیات غنی فارسی و اشراف کامل بر صنایع ادبی ، از او یگانه ایی ساخته است ، که باعث شده بسیاری او را مرجع خویش در امر سرودن و شعر نمایند .

متاسفانه آب و هوای سرد کشور نروژ ، این شاعر سرشناس کشورمان را دچار استخوان درد های طولانی مدت نموده است در این شرایط و با این که بخش عمده ایی از فعالیتهای اجتماعی او کاسته شده اما با شور و عشق به مردم کشورش ایران همچنان می نگارد و نسل امروز را همچون یک مادر مهربان همراهی می نماید .

برای این بانوی فرهیخته کشورمان آرزوی طول عمر و سلامتی می نماییم